Kontrolatutako saiakuntza ausazkotu

Kontrolatutako saiakuntza ausazkotua, (ingelesez Randomized controlled trial (RCT) esperimentu zientifiko mota bat da, batez ere sendagaiek edo beste tratamendu ez-medikoek populazio batean duten eragina ezagutzeko erabiltzen dena. Ebidentzia zientifikoen forma fidagarriena da, zeren, behar bezala ezarriz gero, tratamenduaren efektuaren estimazioan izan daitezkeen alborapen guztiak ezaba ditzakeelako. RCTak ikerketa klinikoan eta gizarte zientzietan erabiltzen dira batez ere.

Kontrolatutako saiakuntza ausazkotu baten oinarrizko ideia da tratamendua pertsona talde bati ausaz eskaintzea (tratamendu taldea), eta beste bati ez (kontrol edo konparazio taldea). Ausazkotze banaketa biztanleria hautagarri bateko unitate guztiei tratamendua jasotzeko probabilitate bera ematean datza. Ausazkotasunaren propietate estatistikoei esker, tratamendu-taldeak zein kontrol-taldeak ezaugarri berak izan ditzakete, eta, horrela, tratamendua jaso ez duen taldean duen eragina identifikatu daiteke. Ausazkotasunari esker, identifikatutako eragina benetan tratamenduari dagokiola eta ez beste kausa batzuei jakin dezakegu; izan ere, aldez aurretik taldeak berdin-berdin eginda, haien artean desberdintzen den gauza bakarra tratamendua izatea edo ez izatea da. Horrela, tratamenduarekin zerikusirik ez duten faktoreen alborapenak gutxitzen dira horrek jasotzen duen populazioan sortzen duen eragina kalkulatzean^[2].

Kontrolatutako saiakuntza ausazkotuak behar bezala inplementatzen direnean, haien emaitzak izan daitezke gaiak ausaz tratamendura esleitu ziren populazio handiagoaren adierazgarriak baino. Horri esker, emaitzek kanpo-baliotasuna dutela baieztatzea ahalbidetzen du, eta, tratamendua eraginkorra dela ikusiz gero, errepikatu eta populazio handiago batera zabaldu, eta antzeko arrakasta espero daiteke^[3].

1. ↑ «Randomized Control Trials» Innovations for Poverty Action 15 de julio de 2015.
2. ↑ White, H., Sabarwal, S. y De Hoop, T.. (2014). Ensayos controlados aleatorios. Síntesis metodológicas. Sinopsis de la evaluación de impacto. .
3. ↑ Ansell, C. y Bartenberger, M.. (2016). Varieties of experimentalism. .